هدفمندی ساختمان فعل در منظومۀ عرفانی گلشن راز

نویسندگان

وحید مبارک

vahid mobarak سحر یوسفی

sahar yosefi

چکیده

سادگی و روانی، برجسته­ترین ویژگی روح بلند آثار عرفانی در زبان فارسی است. هر فعل، مهم­ترین رکن جمله و پایۀ آن است که ساختمانی ساده یا غیرساده دارد. بررسی ساختمان فعل در یک اثر، می­تواند گویای نحوۀ انتقال مفاهیم آفرینندۀ اثر و حتی دغدغه­های وی برای برقراری ارتباط مؤثر با مخاطبانش باشد. شبستری در مثنوی گلشن راز، با آمیختن اندیشه­های عرفانی و فلسفی خود مباحثی نظیر وحدت وجود را مطرح می­سازد. وی، مبنای کلامش را برای بیان مفاهیم ذهنی و مقصود خود، بر ساختمان فعل­های ساده به ویژه فعل­های اسنادی قرار می­دهد و تا آنجا که بتواند برای سهولت در ارتباطی مؤثر با مخاطب، به این ساختار فعلی پایند است، امّا آنجا که مفاهیم پیچیده­تری را بیان می­­کند، از فعل ساده روی می­گرداند و از ساختمان فعل پیشوندی یا مرکب بهره می­گیرد. وی گرایش خود را به عربی­دانی در پایۀ فعل­های مرکب نشان می­دهد و از افعال پیشوندی برای تحرک بخشیدن و پویایی کلامش استفاده می­کند. بنابراین در سراسر گلشن راز میان نفس عمل فعل با ساختمان آن، رابطه­ای منطقی برقرار است که آن را از حوزۀ عرفان نظری به عرفان عملی هم نزدیک می­سازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ترجمه کلمات عرفانی: مطالعه گلشن راز شبستری

چکیده ترجمه اساسا و به ویژه زمانی که در زمینه مسائل فرهنگی صورت می گیرد کاری مشکل است . باید اذعان داشت که ترجمه واژگان فرهنگی عمدتا و واژگان عرفانی خصوصا کاری بسیار دشوارتری است. ادبیات بخصوص شعر،مملو از واژگان فرهنگی است که مترجمانی را که به ترجمه این مفاهیم می پردازندتحت فشار قرار می دهد. از آنجا که موضوع چگونگی انتقال مسائل فرهنگی زبانها همیشه در بین دانشمندان این رشته بحث برانگیز بوده اس...

15 صفحه اول

مفهوم ذات حق در گلشن راز شبستری

بحث ازذات حق از موضوعات مهم عرفانی و یکی از رازهای اندیشۀ بشر در طول تاریخ بوده است. ذات حق که حقیقه­الحقایق است، غیب­الغیوب و فاقد هرگونه تجلی و ظهور، حتی تجلی غیبی است و حقیقتی است مبرا از نام و نشان و وجودی است مطلق که حتی اطلاق وجود نیز بر آن از باب تفهیم است.هویت ذات حقیقتی است که در سراپرده­های نوری و حجاب­های ظلمانیدر بطون و غیب مانده است و از هرگونه صفت و اسم و تعینی مبری است. چنین هویت...

متن کامل

پاسخهای قرآنی در گفتمان ادبی« گلشن راز »

     کتاب گلشن راز شبستری، بی تردید یکی از آثار ارزشمند زبان فارسی است که ادب  و معارف والای آن برگرفته از مضامین ارزشمند قرآن کریم است و به سبب همین اهمیتی که دارد، شرح وتوضیح زیادی برآن نوشته شده است و مسائل این کتاب کم حجم اما پرمحتوی از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در این گفتار، سعی شده است که سوال‌های ادبی گلشن راز با پاسخ‌های دقیق و مسائل ظریفِ معرفتی وشناختی تا وصول به حق و ب...

متن کامل

جمال شناسی گلشن راز

شبستری در مثنوی گلشن راز که متنی عرفانی است، با تکیه بر پیوند دیرینة عرفان و زیبایی، برای بیان و تجسم بخشیدن به دریافته های مجردّش، از ابزارهای گوناگون زیبایی آفرینی و جمال افزا استفاده می کند تا انتقال پیامش را آسان کند و بر تأثیر کلامش بیفزاید.مقالة پیش رو، گلشن راز را از منظر زیبایی شناسی نگریسته و بر آن است تا نشان دهد که شیخ محمود شبستری، تشبیه را ابزاری مناسب برای بیان مشابهت های خیال انگی...

متن کامل

بررسی تطبیقی ازهار گلشن با گلشن راز شیخ محمود شبستری

شیخ محمود شبستری – شاعر ، قرن 7و8 ﻫ.ﻘ – در مثنوی گلشن راز و شیخ شهاب الدین ابراهیم گلشنی – شاعراستانبولی قرن 9و10 ﻫ.ﻘ – در مثنوی ازهار گلشن به نظام عرفانی «وحدت وجود» تاکید داشته اند . درحقیقت این دو شاعر مثنوی خویش را بر پایه مباحث حکیمانه فلسفی استوار گردانیده و آن را با مراحل سیر و سلوک قلبی عرفا مطابقت داده و به آن آهنگی یگانه بخشیده اند ،آنان برهان و عرفان را در پرتو معارف قرآنی در یک هیأت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی

جلد ۷، شماره ۲۵، صفحات ۱۶۰-۱۸۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023